Azərbaycan-NATO münasibətləri: Əməkdaşlıq dərinləşəcək - ŞƏRH
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Brüsselə səfəri çərçivəsində dekabrın 14-də NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberqlə görüşəcək.
Azərbaycanın 44 günlük müharibədə Ermənistan üzərində qələbə qazanması regionun siyasi xəritəsini yenidən şəkilləndirməyi aktuallaşdırıb.
Bakı postmünaqişə dövründə proseslərdə əsas yönləndirici amilə çevrilir, Ankaradan gələn güclü siyasi dəstək, hər addımda Azərbaycanın maraqlarının müdafiəsi Bakıya əlavə imkanlar yaradır.
Azərbaycan indi NATO-ya münasibətdəki siyasətini şaxələndirməyi hədəfləyir.
NATO Azərbaycan üçün vacib tərəfdaşdır, məsələnin bu yerə çatmasının kökləri var.
Onları xatırlatmaq yerinə düşər.
Azərbaycanın NATO ilə əməkdaşlığı 1994-cü ildə mərhum eks-prezident Heydər Əliyev tərəfindən Brüsseldə “Sülh naminə Tərəfdaşlıq” çərçivə sənədinin imzalanması ilə başlayıb.
Prezident İlham Əliyev NATO-nun mənzil qərargahına 6 dəfə, NATO-nun baş katibləri isə Azərbaycana 3 dəfə səfər edib.
Prezident İlham Əliyev NATO-nun 7 Zirvə görüşündə iştirak edib (İstanbul 2004, Buxarest 2008, Lissabon 2010, Çikaqo 2012, Kardiff 2014, Varşava 2016, Brüssel 2018).
NATO daim Azərbaycanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə dəstək verib.
Bu dəstək NATO-nun 9 Zirvə görüşündə öz əksini tapıb. Zirvə görüşlərinin yekun sənədlərində Azərbaycanın müstəqilliyinə, suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə dəstək ifadə olunub. Bu sənədlərdə Cənubi Qafqazdakı münaqişələrin, o cümlədən keçmiş Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında həllinin vacibliyi vurğulanırdı.
Vətən müharibəsi dövründə də NATO Azərbaycan və Ermənistanı atəşkəsə və danışıqlara çağırırdı.
Azərbaycanın Vətən müharibəsində əldə etdiyi tarixi zəfəri nəticəsində yaranmış yeni reallıq NATO tərəfindən də qəbul edildi və NATO-nun bu ilin iyun ayında Brüsseldə keçirilmiş Zirvə görüşünün yekun mətnindən keçmiş Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə istinad edən bənd çıxarıldı.
Azərbaycan və NATO arasında praktiki əməkdaşlığın əsas istiqamətlərini müdafiə və təhlükəsizlik sektorunda islahatlar, beynəlxalq əməliyyatlarda iştirak, fövqəladə hallara hazırlıq, təhlükəsizlik ilə əlaqəli olan elmi və ekoloji məsələlər və ictimai diplomatiya təşkil edir.
Azərbaycan öz Silahlı Qüvvələrinin NATO standartlarına uyğunlaşdırılması istiqamətində ciddi addımlar atıb. Şimali Atlantika Alyansının üzvü olan Türkiyə modelli ordu quruculuğunu da NATO istiqamətinə yön alan müsbət siyasi gediş kimi qiymətləndirmək olar.
2002-ci ildən etibarən 30-dan çox Azərbaycan zabiti NATO-nun mənzil qərargahında və qurumlarında xidmət aparıb.
Azərbaycan və NATO arasında mina və partlamamış silah-sursatların təmizlənməsinə dair “Saloğlu” və “Ceyrançöl” layihələri kimi praktiki layihələr uğurla həyata keçirilib.
2002-ci ildən Azərbaycan NATO-nun Əfqanıstandakı missiyalarında fəal iştirak edib.
2015-ci ildən 2021-ci ilin avqustuna qədər Azərbaycan NATO-nun Əfqanıstanda “Qətiyyətli Dəstək” missiyasında iştirak edib. 120 Azərbaycan hərbçisi Kabilin beynəlxalq hava limanında xidmət edirdi.
Əfqanıstanda baş vermiş son hadisələr zamanı Azərbaycan hərbçiləri hava limanında təhlükəsizliyin təmin olunmasına və əhalinin təhlükəsiz təxliyəsinin təşkil edilməsinə böyük töhfə verib.
NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bu ilin avqust ayında hava limanında təhlükəsizliyin təmin edilməsindəki xidmətlərinə görə Azərbaycana təşəkkürünü ifadə edib.
2017-2020-ci illərdə Azərbaycan NATO-Rusiya və ABŞ-Rusiya arasında yüksək vəzifəli hərbçilərin 7 görüşünə ev sahibliyi edib.
Görünən odur ki, Azərbaycan-NATO əməkdaşlığı bundan sonra daha da dərinləşəcək. Münasibətlərin perspektivi tərəflər üçün faydaları artıracaq.